Rehabilitacja

Rehabilitacja

Rehabilitacja (znaczenie słowa z języka wł. to przywracać do stanu właściwego) jest to kompleksowy proces terapeutyczny i usprawniający odnoszący się osób całościowo, bądź częściowo niepełnosprawnych, który ma na celu całkowity powrót do pełni zdrowia, lub, w przypadku gdy okaże się to niemożliwe, maksymalne do osiągnięcia przywrócenie pacjentowi jego sprawności fizycznej i psychicznej utraconych wskutek choroby, schorzeń lub urazów wywołujących tę niepełnosprawność. Sprawność ta odnosi się zarówno do funkcjonowania w życiu codziennych i społecznym, jak i do osiągnięcia zdolności do pracy i zarobkowania.

Rozwój rehabilitacji medycznej w Polsce przypada na okres powojenny. Początkowo proces ten związany był przede wszystkim z chorobami narządów ruchu; a dopiero z czasem rozprzestrzeniał się na wszystkie inne obszary medycyny, m.in. kardiologię, neurologię, pulmonologię, reumatologię, psychologię, ginekologię i in. Polscy twórcy koncepcji rehabilitacji (prof. Dega, prof. Gruca, prof. Malinowska, prof. Weiss) oparli proces ten na czterech głównych założeniach: powszechności (tzn. musi być dostępna bezpłatnie każdej osobie, która jej potrzebuje); wczesności (tzn. konieczność rozpoczęcia rehabilitacji już w trakcie leczenia, co ma bezpośredni wpływ zarówno na skrócenie czasu, jak i poprawę jej efektów); kompleksowości (tzn. rehabilitacja medyczna powinna być przeprowadzana przez wieloosobowy zespół specjalistów z różnych dziedzin, nie tylko medycznych); ciągłości (tzn. proces ten powinien być prowadzony w sposób ciągły i nieprzerwany).

Metody rehabilitacyjne

Zgodnie z jedną z powyższych zasad , w każdym indywidualnym przypadku powinien zostać powołany tzw. zespół terapeutyczny składający się ze specjalistów z różnych dziedzin, m.in. lekarza specjalisty rehabilitacji medycznej, lekarzy specjalistów z innych dziedzin medycznych, fizjoterapeuty, terapeuty zajęciowego, terapeuty mowy, psychologia, pielęgniarki oraz w razie potrzeby dodatkowo specjalistów z innych, pokrewnych dziedzin. Praca zespołu terapeutycznego przebiegać powinna według następujących punktów: ustalenia diagnozy funkcjonalnej, ustalenia wstępnych celów rehabilitacji, określenia rokowania, oceny skuteczności działań rehabilitacyjnych oraz modyfikacji celów i metod rehabilitacji – w razie konieczności.

Procesy rehabilitacyjne

Proces rehabilitacyjny może być przeprowadzany: w warunkach ambulatoryjnych, na oddziałach stacjonarnych, albo w warunkach domowych. Zasadą ogólnie przyjętą jest, iż na jedną część ciała pacjent otrzymać może skierowanie na maksymalnie trzy rodzaje dziesięciogodzinnych zabiegów. W ramach rehabilitacji medycznej (inaczej fizjoterapii) wyróżnić można trzy główne procesy: kinezyterapię, fizykoterapię oraz masaż. Kinezyterapia jest najważniejszą i zasadniczą gałęzią rehabilitacji i najogólniej mówiąc jest to leczenie ruchem, który ukierunkowany może być albo na działania ogólnoustrojowe, albo miejscowe. Główne metody kinezyterapeutyczne to metody: mechaniczne, neurofizjologiczne oraz edukacyjne. Fizykoterapia to leczenie z wykorzystaniem energii pochodzącej z różnego typu aparatury. W ramach tej gałęzi wymienić można następujące zabiegi: elektroterapia, ultradźwięki, laseroterapia, krioterapia, czy światłolecznictwo. Ostatnią gałęzią jest masaż leczniczy, czyli zespół różnorakich zabiegów manualnych, które wykorzystując bodźce mechaniczne, działają na skórę, tkanki podskórne, mięśnie i stawy, a pośrednio także na układ krążenia, układ nerwowy i narządy wewnętrzne.

Proces rehabilitacji wykorzystywany jest obszernie w różnorakich dysfunkcjach. Należy jednak pamiętać, iż przy każdym zabiegu obok wskazań zawsze występują również przeciwwskazania, które bez wątpienia należy uwzględnić przed poddaniem się danemu zabiegowi.